نگاهی به عرصه کارآفرینی اجتماعی در کاشان (1)
پدرم این گونه بود!
داشتم با یکی از دوستان صمیمی خودم از یکی از کوچه های قدیمی کاشان عبور می کردم. به محله ای رسیدیم که در آن مسجد، مدرسه، درمانگاه و بازار عناصر اصلی آن را شکل داده بود. صحبت از این شد که چگونه از انسجام و همگرایی عناصر یک محله هویت مردم شکل می گیرد. ارزش ها خلق می شود. قرار نیست در مورد محله بنویسم. بی تردید در محله افراد اثرگذار مختلفی نقش آفرینی کرده اند تا این محیط شکل گرفته است. اما به ندرت از یک نفر سخن به میان آمده است و از وسعت همت او. هر چند در پساذهن ما آشنا است. و به قدری با فرهنگ ما گره خورده که کمتر به آن توجه می کنیم.
آشنای غریب
کارافرین به گوش شما آشناست و در عین حال با ابهام همراه است. در زندگی خود به احتمال زیاد کارآفرینهای زیادی را دیده اید. تصور شما از او یک سرمایه دار مرفهی است که به فکر نان خود است! کارافرین هر چند شق القمر می کند ولی از آسمان پایین نیفتاده است. در همین نزدیکی بین ما زندگی کرده. لزوما تحصیلات دانشگاهی ندارد. نه اینکه تحصیلات دانشگاهی در رشد کارآفرین بی تاثیر است. کاری که او می کند این است که با چشمانی تیزبین فرصت ها را شناسایی کرده و از حداقل ابزاری که دارد برای شکار آنها اقدام می کند. اقدامی که هم همت بلند می خواهد هم دلی بزرگ. به قولی دیگر ریسک پذیری و خلاقیت را در هم آمیخته است. همه کارافرین ها به فکر نان شب خود نیستند. رشد اقتصادی را برای منفعت شخصی دنبال نمی کنند. از قضا دغدغه های اجتماعی آنها را به این وادی پرخطر کشانده است. این کارآفرین در کنار پول و ثروت، ارزشهای اجتماعی را خلق و تقویت می کند. به طوری که تا سال ها پس از خود هم چرخ کارخانه اش می چرخد و هم بازار فضیلت ها را رونق می دهد. برای اینکه سابقه این سبک کارآفرینی را در کاشان اثبات کنم به یک مورد عینی اشاره می کنم. بهترین دلیل برای اثبات چیزی وقوع آن است. کسی که به چاپ کتیبه های اشعار محتشم در تیراژ بالا پرداخت. مقبره او را مرمت کرد. مساجد و حسینیه های کاشان را آباد کرد. به توسعه برخی زیرساخت های پزشکی مثل مراکز رادیولوژی و سی سی یو مبادرت کرد. از ایتام دستگیری کرد و در نهایت صنعت نساجی را خلق کرده و چندین هزار خانواده را از سفره کریمانه خودش متنعم کرد. ارباب حسن تفضلی کارآفرینی است که بزرگواری و کرامت را از امام حسن به ارث برده بود. مهمتر از خدمات او که گوشه ای از آن بیان شد سبک کارآفرینی خاصی بود که باعث شد ارزشهایی مثل کرامت، خدت به خلق و ساده زیستی شرافت و اهمیت پیدا کند. سبکی که امروز کارآفرینی اجتماعی نامیده می شود.
